گرایش های رشته مهندسی شیمی

معرفی رشته مهندسی شیمی

مهندسی شیمی یکی از رشته‌های جدیداً پدیدار شده است که تلفیقی از رشته‌های مختلف و در واقع یک رشته بین رشته‌ای تلقی می‌شود. این رشته در ابتدا الهام گرفته و جدا شده از رشته مهندسی مکانیک بوده است و از همین‌رو اکثر دروس گذرانده شده در مقطع کارشناسی، با گرایش سیالات رشته مکانیک مشابهت دارند؛ با این‌حال برخی دروس کاملاً تخصصی و منحصر به فرد برای این رشته تعریف شده‌اند که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

گفتنی است که هرچند هنوز در میان حتی تحصیل کردگان دانشگاهی، این رشته به خوبی شناخته نشده، اما با این‌ وجود روز به روز بر وسعت و تنوع گرایشات مقاطع تحصیلی بالاتر آن افزوده می‌شود. مهندسی شیمی در ابتدا با تمرکز بر صنعت و اقتصاد پدیدار شد؛ سپس با گسترش علوم و فناوری و نیاز به رشته‌ای که پوشش دهنده چندین رشته به صورت همزمان باشد، بسط و گسترش یافت تا بتواند نیاز صنایع و کسب‌ و کارها را در جایی که به صورت همزمان به چند متخصص مهندس مکانیک، شیمیست حتی مدیر و اقتصاد‌دان نیاز است، پاسخ دهد.

همچون سایر رشته‌های مهندسی، رشته مهندسی شیمی نیازمند ذهنی خلاق و فعال برای طراحی، محاسبات و پیاده‌سازی عملیات پیچیده صنعتی است. بر خلاف رشته‌های آزمایشگاه محوری مانند گرایش‌های مختلف رشته‌ شیمی، این رشته به خصوص در مقطع لیسانس و گاهاً بالاتر نیازی به آزمایشگاه نداشته و تنها در مقطع کارشناسی تعدادی دروس آزمایشگاهی مشترک و محدود جهت آشنایی برگزار می‌شود. با این‌حال برخی گرایش‌ها مانند گرایش کاتالیست، ترموسینتیک، داروسازی، بیوتکنولوژی و از این قبیل، معمولاً برای انجام پایان‌نامه نیازمند کار آزمایشگاهی هستند. سایر گرایش‌های مقطع تحصیلی ارشد و دکتری ممکن است هیچ گاه سروکاری با آزمایشگاه نداشته باشند و در عوض مشغول برنامه‌نویسی و شبیه‌سازی کامپیوتری شوند؛ در میان معمول‌ترین این رشته‌گرایش‌ها می‌توان از گرایش‌های شبیه‌سازی، کنترل، بهینه‌سازی، برخی گرایش‌های جداسازی، پدیده‌های انتقال و حتی ترمودینامیک نام برد.

گاهی برخی از دوستان و یا آشنایان و یا دوستانی که قصد انتخاب واحد کنکور دارند، سوال می پرسند که فرق مهندسی شیمی و رشته شیمی و یا شیمی محض و شیمی کاربردی چیست؟ پاسخ این سوال در نوشته تفاوت رشته های مهندسی شیمی، شیمی کاربردی و شیمی محض موجود می باشد.

کدام دانشگاه ها رشته مهندسی شیمی دارند؟

دانشگاه های 

•  صنعتی شریف
•  تهران
• صنعتی امیرکبیر
• علم و صنعت ایران (تهران)
• صنعتی اصفهان
•  شیراز
•  اصفهان
•  فردوسی مشهد
•  گیلان
•  صنعت نفت
•  تبریز
•  صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)
•  تهران (محل تحصیل فومن گیلان)
•  یزد
•  قم
•  تهران (محل تحصیل رضوانشهر گیلان)
•  کاشان
•  صنعتی نوشیروانی بابل
•  صنعتی سهند تبریز
•  زنجان
•  صنعتی امیرکبیر (پردیس خودگردان)
•  صنعتی قوچان
•  اراک
•  سمنان
•  شهید باهنر کرمان
•  حکیم سبزواری سبزوار
•  مازندران (بابلسر)
•  شهید چمران اهواز
•  محقق اردبیلی (اردبیل)
•  مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا
•  اردکان
•  صنعتی سیرجان
•  هرمزگان (بندرعباس)
•  شهید مدنی آذربایجان (تبریز)
•  کردستان (سنندج)
•  مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان
•  خلیج فارس (بوشهر)
•  صنعتی شاهرود
•  علم و فناوری مازندران (بهشهر)
•  یاسوج
•  صنعتی همدان
•  رازی کرمانشاه
•  صنعتی جندی شاپور (دزفول)
•  ارومیه – مرکز آموزش عالی لامرد
•  تفرش
•  ولی عصر(عج) رفسنجان
•  صنعتی ارومیه
•  صنعتی کرمانشاه
•  گلستان (محل تحصیل علی آباد کتول)
•  مراغه
•  صنعتی بیرجند
•  ایلام
•  بناب
•  بجنورد
• سیستان و بلوچستان (زاهدان)
•  مجتمع آموزش عالی گناباد
•  مرکز آموزش عالی لار
•  مجتمع آموزش عالی فنی و مهندسی اسفراین

واحد های درسی رشته مهندسی شیمی

تعداد کل واحدهای درسی: 140 واحد
دروس عمومی: 20 واحد
دروس پایه: 46 واحد
دروس تخصصی: 55 واحد
دروس انتخابی: 19 واحد

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی شیمی چه هستند؟

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی شیمی عبارت هستند از:

•  آشنایی با مهندسی شیمی
• موازنه جرم و انرژی
• مکانیک سیالات 1 و 2
•  انتقال حرارت 1 و 2
• انتقال جرم
•  عملیات واحد صنعتی 1 و 2
• آشنایی با فرآیندهای پلیمریزاسیون
•  آشنایی با فرآیندهای فرآوری گاز
• آشنایی با فرآیندهای پتروشیمی
•  کنترل فرآیندهای 1 و 2
•  ترمودینامیک 1
•  ترمودینامیک 2
•  محاسبات عددی
•  ریاضیات پیشرفته مهندسی
•  معادلات دیفرانسیل
• آزمایشگاه‌ شیمی عمومی
• آزمایشگاه شیمی تجزیه
• آزمایشگاه شیمی آلی
• آزمایشگاه عملیات واحد صنعتی
• آزمایشگاه فیزیک الکتریسیته
•  شیمی عمومی 1 و 2
•  شیمی فیزیک
•  شیمی آلی
•  خوردگی

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مهندسی شیمی بیشتر کاربرد دارند؟

با توجه به اینکه برخی از مهمترین گرایش‌های مهندسی شیمی (مانند کنترل، شبیه‌سازی و جداسازی) اغلب نیاز به محاسبات عددی و حتی برنامه‌نویسی دارند، لذا پیشنهاد می‌شود علاقه‌مندان به این موضوع دقت کامل داشته باشند و با شناخت تصمیم بگیرند. لازم به ذکر است که احتمال دارد در مواردی علاقه‌مندی به موضوعی خاص در دبیرستان محقق نشده باشد ولی در دوره دانشگاه این موضوع میسر شود. از این رو داشتن پایه ریاضیات نسبتاً قوی برای هر علاقه‌مندی توصیه می‌شود.

دروس شیمی دبیرستان و علی‌الخصوص موارد مرتبط با مباحث صنعتی مانند الکتروشیمی و آبکاری و شناخت مواد از اهمیت بعدی برخوردار هستند. ضمناً از آنجا که در برنامه درسی وزارت علوم دروس فیزیک 1، 2 و 3 در ترم‌های نخست دانشگاه ارائه می‌شوند، لذا شناخت و آگاهی کافی از دروس فیزیک دبیرستان که شامل مطالب مختلفی از حوزه‌های مکانیک حرکتی و الکتریسیته هستند نیز از اهمیت برخوردار است و به علاقه‌مندان توصیه می‌شود که پایه نسبتاً متوسطی از موارد یاد شده داشته باشند تا ناخواسته دچار مشکل نشوند.

تعدادی دروس معارف و اخلاق برای کلیه رشته‌های فنی و مهندسی به صورت مشترک برگزار می‌گردد، لذا از کلیه علاقه‌مندان به حضور در دانشگاه‌ها انتظار می‌رود نسبت به این دروس نیز مطالعاتی داشته باشند.

در انتها ذکر این نکته خالی از لطف نیست که سبک آموزش، مطالب آموزشی، کلاس آموزشی و در کل فضای آموزشی در دانشگاها همچون سایر اماکن آموزشی نبوده و آن چه مهم است تلاش برای رسیدن به هدف است؛ در این بین طرح علایق، دغدغه‌ها و محدودیت‌ها می‌توانند به فرد قدرت تصمیم صحیح را بدهند، بنابراین انتظاری که از علاقه‌مندان به این حوزه می‌رود این است که در دام گذشته خویش (در رابطه با پایه ضعیف و عدم علاقه سابق و مواردی از این قبیل) محصور نگردند، بلکه با شناخت کامل انتخاب کنند. اخلاق مهندسی همواره مساله‌ای است که کمتر بدان پرداخته می‌شود و عامل بسیاری از خسارت‌های جبران‌ناپذیر است، لذا از کلیه علاقه‌مندان درخواست می‌شود به این موضوع فراتر از بعد آموزشی بنگرند.

توانایی های لازم برای رشته مهندسی شیمی

• توانایی در ریاضیات، فیزیک و شیمی
• مهارت در تحلیل و حل مساله
• توانایی برنامه ریزی، سازماندهی و تصمیم گیری
• توانایی مدیریت پروژه ها، افراد و بودجه ها
• مهارت خوب ارتباطی
• توانایی کار تیمی

گرایش های مقطع کارشناسی رشته مهندسی شیمی

•  پالایش:

  دانش تبدیل نفت خام به فرآورده های نفتی .

دروس تخصصی گرایش پالایش :

مهندسی احتراق، مهندسی پالایش، فرآیندهای پالایش

•  پتروشیمی:

  دانش تبدیل شاخه ای از فراورده های نفتی به فرآورده های غیر نفتی ( پلیمرهای خام و محصولات پتروشیمی ).

دروس تخصصی گرایش صنایع پتروشیمی :

فرآیندهای پتروشیمی، مقدمات و پالایش، مبانی و تکنولوژی پلیمر

• پلیمر:

دانش تبدیل پلیمرهای خام (PVC,PP,PE) به پلیمرهای صنعتی (لاستیک، چسب، رنگ و …)

• صنایع گاز:

دانش تبدیل گاز طبیعی به گاز قابل مصرف (شامل عملیات استخراج، پالایش، انتقال و …) که با توجه به منابع غنی گاز در ایران و رتبه دوم ایران در جهان از این حیث، آینده این گرایش بسیار درخشان خواهد بود.

دروس تخصصی گرایش صنایع گاز :

انتقال و توزیع گاز، فرآیند گاز، مهندسی احتراق

•  صنایع شیمیایی معدنی:

  دانش تبدیل مواد شیمیایی استخراج شده از معدن به محصولات شیمیایی معدنی (گچ، سیمان، کاشی، اسیدها و بازها، گازهای صنعتی و … )

• صنایع غذایی:

دانش تبدیل مواد غذایی به محصولات غذایی مغذی‌تر و با طعم بهتر.

دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی:

میکروبیولوژی عمومی، شیمی مواد غذایی، میکروبیولوژی مواد غذایی، صنایع غذایی، بیوشیمی مواد غذایی، تغذیه وبهداشت

•  طراحی فرایندهای صنعت نفت:

همانطور که از نام آن مشخص است در دروس اختصاصی و اختیاری این گرایش باید مسائل مربوط به صنایع نفت مطرح شود.

دروس تخصصی گرایش طراحی فرآیندهای نفت:

فرآیندهای پالایش نفت و گاز، طراحی برج و مبدل، تعیین مشخصات دستگاه‌ها، سیستم‌های اندازه‌گیری.

•  بهره برداری:

این گرایش را می توان رشته ای مستقل دانست و شامل دروسی مانند اکتشاف نفت ، حفاری ، مخازن هیروکربنی و … است.

دروس تخصصی گرایش بهره‌برداری از منابع نفت :

مهندسی مخازن هیدروکربوری، ازدیاد برداشت، حفاری و تولید، شبیه‌سازی مخازن نفتی، خواص ترمودینامیکی سیالات نفتی.

کارشناسی ارشد مهندسی شیمی:

دوره کارشناسی ارشد مهندسی شیمی عموماً­­ شامل ۳2 واحد درسی در چهار نیم‌ سال تحصیلی است که از این تعداد ۶ واحد آن به پروژه کارشناسی ارشد تعلق می‌ گیرد (بسته به نظری یا عملی بودن پروژه). معمولا 3 ترم اول به گذراندن دروس تئوری و سمینار اختصاص یافته و بین 1 تا 2 ترم صرف فعالیت های پژوهشی پایان نامه می شود. این دوره گرایش ‌های متنوعی را شامل می‌ شود که هر گرایش دروس تخصصی مربوط به خود را دارد. به طور متوسط ۱۵ واحد از دروس کارشناسی ارشد مهندسی شیمی به دروس تخصصی اختصاص دارد و سایر واحدها مربوط به دروسی است که بین تعدادی از گرایش ‌ها مشترک (سطوح پیشرفته دروس کارشناسی) می ‌باشد. در ادامه به طور مختصر با تعدای از گرایش ‌های دوره کارشناسی ارشد مهندسی شیمی آشنا می‌ شویم.

• طراحی فرآیندها: 

این گرایش تقریباً کلیه گرایش ‌های مهندسی شیمی را پوشش می ‌دهد. فرآیند یعنی‌ عملکرد یا روش‌ و طریقی‌ که‌ بتوان‌ به‌ یاری‌ آن‌ ماده ‌ای‌ را از حالتی‌ به‌ حالت‌ دیگر تغییر شکل‌ داد و منظور از مهندس‌ طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌ یعنی‌ فردی‌ که‌ روش‌ این‌ تغییر و تحول‌ را طراحی‌ کند. در این گرایش دانشجویان با اصول طراحی فرایندهای مهندسی شیمی و تجهیزات مربوطه آشنا می‌ شوند و همچنین کار کردن با نرم‌افزارهای طراحی مهندسی شیمی را فرا می‌ گیرند. یک‌ مهندس‌ شیمی‌ گرایش‌ طراحی‌ فرآیندهای‌ صنایع‌ نفت‌، واکنش‌ های‌ خاصی‌ را از شیمیست ‌ها می ‌گیرد و با توجه‌ به‌ شرایط‌ محیطی‌، اقتصادی‌ و … بهترین‌ روش‌ تولید مواد شیمیایی‌ و خالص‌ سازی‌ آن ها را پیدا کرده‌ و پیاده‌ می ‌کند. البته باید توجه داشت که ظرفیت پذیرش و دانشگاه های پذیرنده کارشناسی ارشد مجموعه مهندسی شیمی متناسب با گستردگی هر گرایش در زمان انتخاب رشته متفاوت خواهد بود لذا داوطلبان باید به آن توجه لازم را داشته باشند.

• صنایع غذایی:

دانش تبدیل مواد غذایی به محصولات غذایی مغذی ‌تر و با طعم بهتر. طراحی‌ دستگاه‌ هایی‌ که‌ فرآیند خشک‌ کردن‌ را انجام‌ می‌ دهند و همچنین طراحی‌ دستگاه ‌های‌ استریلیزه‌، پاستوریزه‌ و منجمدکننده‌ برعهده‌ متخصصین‌ همین‌ رشته‌ است.

• بیوتکنولوژی:

(زیست فناوری) عبارت است از کاربرد علوم مختلف در استفاده مستقیم یا غیرمستقیم از موجودات زنده، قسمتی از بدن و یا فرآورده‌ های آن‌ها در اشکال طبیعی یا تغییریافته. اساس درس‌های تخصصی این رشته بر پایه علوم زیستی است. این گرایش جز گرایش‌ های جدید در مهندسی شیمی است به همین دلیل علاقه‌ مندان زیادی دارد. به‌ طور کلی هر گونه فعالیت هوشمندانه بشر در خلق، بهبود و عرضه محصولات گوناگون با استفاده از موجودات زنده مخصوصاً از طریق دستکاری ژنتیکی آن‌ها در سطح مولکولی، در حوزه بیوتکنولوژی قرار می ‌گیرد.

• پلیمر:

دانش تبدیل پلیمرهای خام (PVC,PP,PE) به پلیمرهای صنعتی (لاستیک، چسب، رنگ و …). شیمی فیزیک پلیمرها، رئولوژی پلیمرها، خواص مکانیکی و شکل‌دهی مواد پلیمری و همچنین مکانیک کامپوزیت‌ها به صورت تخصصی در گرایش پلیمر تدریس می‌ گردند. دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ نهایتاً در یکی‌ از زمینه‌ های‌ پلیمر مثل‌ فرایند شکل‌دهی‌ پلیمر یا طراحی‌ واحدهای‌ صنعتی‌ تولید پلیمر تبحر پیدا می‌ کنند.

• صنایع گاز:

دانش تبدیل گاز طبیعی به گاز قابل مصرف (شامل عملیات استخراج، پالایش، انتقال و …).

• ترموسینیتیک و کاتالیست:

این گرایش عمدتاً به دو شاخه‌ ی : ۱) ترمودینامیک ۲)سینتیک و کاتالیست، تقسیم می‌ شود.

شاخه ‌ی اول بیشتر به مفاهیم ترمودینامیکی همچون روابط کار، انرژی، فشار حجم، گرا و … خصوصاً در محلول ‌ها به صورت کاربردی، که در حیطه مهندسی شیمی است می ‌پردازد.

شاخه‌ ی دوم متمرکز به سه بحث عمده در زمینه‌ ی کاتالیست ‌هاست:

۱) سینتیک واکنش ‌های کاتالیستی و طراحی راکتورهای مربوطه

۲) اصول و روش‌ های ساخت کاتالیست‌ها

۳) تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کاتالیست‌ها

• پدیده‌های انتقال و فرآیندهای جداسازی:

دروس مربوط به پدیده ­های انتقال، آشنایی با انواع فرآیندهای جداسازی مانند تقطیر، استخراج، تبلور و نیز شبیه‌ سازی و مدل ‌سازی فرآیندها از جمله مباحثی است که به صورت تخصصی در این گرایش مورد بررسی قرار می ‌گیرند.

• مدل سازی، شبیه ‌سازی و کنترل:

آشنایی با سیستم‌ های کنترلی حاکم بر فرآیندها موضوع اصلی این گرایش می‌ باشد. کنترل مدرن و بهینه، کنترل دیجیتالی، کنترل غیر خطی و کاربرد هوش مصنوعی در مهندسی شیمی از جمله دروس تخصصی این گرایش می ‌باشند.

• محیط زیست:

مسائل محیط زیستی صنایع از موضوعاتی است که اخیراً مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از آنجا که صنایع مربوط به مهندسی شیمی از جمله صنایعی هستند که تأثیر فراوانی در محیط زیست دارند لذا گرایش محیط زیست در مهندسی شیمی (که در چند سال اخیر وارد این رشته شده) اهمیت ویژه‌ای می ‌یابد. مباحث تصفیه آب و فاضلاب و ضایعات جامد، تصفیه بی ‌هوازی و کنترل آلودگی هوا از جمله موضوعاتی هستند که در این گرایش به صورت تخصصی آموزش داده می‌ شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این گرایش و بازار کار آن لطفا مطلب بازار کار مهندسی شیمی گرایش محیط زیست را در 3گام مطالعه کنید.

• پتروشیمی:

دانش تبدیل شاخه ­ای از فرآورده ­های نفتی به فرآورده­ های غیرنفتی (پلیمرهای خام و محصولات پتروشیمی). وظیفه‌ مهندس‌ پتروشیمی،‌ طراحی‌ دستگاه‌ ها و فرآیند تولید مواد مختلف‌ از جمله‌ کودهای‌ شیمیایی‌، شوینده ‌ها، فرآورده ‌های‌ پلیمری‌ (مواد اولیه‌ پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها و الیاف‌ مصنوعی‌) و مواد شیمیایی‌ (اسیدها، حلال‌ها) از نفت‌ و برش ‌های‌ نفتی‌ است‌

• نانوفناوری:

اگر از دیدگاه مهندسی شیمی و شیمی به فناوری نانو نگریسته شود می‌ توان گفت رشته نانوشیمی تقریباً در تمامی علوم و فنون به کار می ‌رود، به عبارت دیگر در زمینه‌ های مختلفی از جمله سوخت، پلیمر، رنگ، ساخت‌وساز، پوشاک، دارو، غذا و به‌ طورکلی هرآن‌چه که به شیمی و مهندسی شیمی مربوط می ‌شود، می ‌توان از مزایای این فناوری بهره جست.

• صنایع شیمیایی معدنی:

دانش تبدیل مواد شیمیایی استخراج شده از معدن به محصولات شیمیایی معدنی (گچ، سیمان، کاشی، اسیدها و بازها، گازهای صنعتی و …). فارغ­ التحصیلان این گرایش در زمینه آن دسته از صنایع شیمیایی که با مواد اولیه­ ی معدنی سر و کار دارند تربیت می­ شوند. کارخانجات و صنایع تحت پوشش این گروه طیف وسیعی از کارخانجات تولیدی شامل کارخانجات اسیدهای معدنی ، سیمان ، کاشی و سرامیک ، تولید و کاربرد مواد نانو و غشاها … و همچنین برخی کارخانجات فرآوری مواد کانی و فلزی را در بر می­ گیرد.

طراحی فرآیند پرطرفدارترین گرایش مهندسی شیمی است: طبق نظر سنجی های انجام شده در جامعه آماری 200 نفری مهندسی شیمی، گرایش طراحی فرایند با 37 درصد، در صدر پرطرفدارترین گرایش های مهندسی شیمی می باشد.

فرصت های شغلی رشته مهندسی شیمی

عمده‌ترین مشاغل و صنایعی که یک فارغ التحصیل رشته مهندسی شیمی می‌تواند در آن‌ها مشغول به کار شود، عبارت هستند از:

• واحدهای مختلف صنایع نفت و گاز و پتروشیمی از جمله اوپراتوری واحد، ایمنی، واحد کنترل، مدیریت واحد و کارخانه
• صنایع تولید رنگ و رزین
• صنایع مواد غذایی
• صنایع بازیافت فلزات و عناصر گران‌بها
• صنایع استخراج فلزات با ارزش
• ساخت و تولید انواع دستگاه‌‎های صنعتی به خصوص صنایع شیمیایی
• انواع باتری‌های صنعتی (لیتیمی، سربی اسیدی، کادمیم و از این قبیل)
• صنعت خوردگی و حفاظت از خوردگی
• صنعت گسترده پلیمری
• مراکز دانش‌بنیان و حوزه‌های فناوری
• صنایع بایومدیکال و بیوتکنولوژی
• صنایع داروسازی
• تولید انواع کریستال‌های خوراکی و صنعتی
• حوزه‌های نرم‌افزای مانند طراحی سیستم‌های کنترل و نرم‌افزارهای کاربردی صنایع
• خطوط انتقال گاز و نفت و ارزیابی اقتصادی واحدهای صنعتی
• شرکت‌ها و نهادهای مطالعاتی طرح‌های توجیهی احداث کارخانه‌ها
• در کل در هر فرآیند و واحد صنعتی که از یک ماده اولیه ماده‌ای با ارزش افزوده تولید می شود، استفاده از مهندس شیمی برای بهبود فرآیند، بهینه‌سازی و افزایش سودآوری ضروری است.

وضعیت ادامه تحصیل (در داخل کشور و خارج از کشور)

دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دوران تحصیل عموما به جنبه ‌های نظری و بیشتر پژوهشی می پردازند و علاوه بر افزایش مراتب علمی، توانایی خود را از طریق تحقیق و پژوهش در یک مورد تخصصی تر (بر پاپه گرایش انتخاب شده)، ارتقا می دهند. برای موفقیت در مقطع ارشد شیمی داشتن دانش کافی و آگاهی از بهترین منابع ارشد مهندسی شیمی هم ضروری می باشد.

در خصوص کلیه گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی شیمی می توان گفت امکان ادامه تحصیل در داخل و خارج کشور در مقطع دکترا وجود دارد. البته پذیرش خارج کشور در برخی گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی شیمی مانند بیوتکنولوژی، مهندسی محیط زیست، نانو، پلیمر نسبت به سایر گرایش ها بیشتر است. چرا که به علت جدید بودن این گرایش ها، امکان کار بر موضوعات پژوهشی و تحقیقاتی بیشتری وجود دارد. در حالی که گرایش های طراحی فرآیند، فرآیند های جداسازی در داخل کشور بسیار مورد توجه بوده و پروژه های تحقیقاتی زیادی برای آنها تعریف شده است. در نهایت داوطلب بهتر است علاقه خود را در الویت انتخاب گرایش قرار دهد.